Тампере
| Тампере | |
| фин. Tampere швед. Tammerfors | |
| Байрак | Илтамга |
 |  |
| Нигезләнү датасы | 1779[1] |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Tampereen kaupunki һәм Tammerfors stad |
| Нигезләүче | Густав III[d] |
| Рәсми тел | фин теле[2][3] |
| Дәүләт |
 Финляндия[4] |
| Нәрсәнең башкаласы | Пирканмаа[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Пирканмаа[d] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм UTC+03:00 |
| Территориаль статистик зонасы | Tampere sub-region[d][5] |
| Ассоциацияләшкән сайлау округы | Pirkanmaa[d] |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Нясиярви[d][1], Pyhäjärvi[d][1] һәм Tammerkoski[d][1] |
| Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | мэр |
| Хөкүмәт башлыгы | Калерво Куммола[d][6] |
| Канунбирү органы | Tampere City Council[d] |
| Халык саны | 255 333 (29 февраль 2024)[7] |
| Кардәш шәһәр | Каунас[8][9][10] һәм Киев[11][12][8][…] |
| Моның хуҗасы | Tampereen jäähalli[d], Сяркянниеми[d], Ратина[d], Tampere Hall[d], Tammela Stadion[d], Aleksanteri School[d], Tahmela Spring[d] һәм Нокиа Арена[d] |
| Нәрсә белән чиктәш | Кангасала[d][13], Лемпяаля[d][13], Нокиа[d][13], Оривеси[d][13], Пирккала[d][13], Руовеси[d][13] һәм Юлёярви[d][13] |
| Мәйдан | 524,89 км² (1 гыйнвар 2023)[14] |
| Почта индексы | 33100–33900 |
| Рәсми веб-сайт | tampere.fi(фин.)(ингл.) |
 | |
 | |
| Тема җәгърафиясе | geography of Tampere[d] |
| Көппенның климат классификациясе | субарктический континентальный климат (Dfc)[d] |
| Ачык мәгълүматлар порталы | data.tampere.fi[d] |
 | |
 | |
| Социаль медиаларда күзәтүчеләре | 17 208 |
| Citizen's initiatives URL | kuntalaisaloite.fi/fi/hae?municipalities=837(фин.)[15] һәм kuntalaisaloite.fi/sv/sok?municipalities=837(швед.)[15] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Тампере Викиҗыентыкта | |
Та́мпере (фин. Tampere [ˈtɑmpere], швед. Tammerfors [tamərˈfɔrs] — Финляндиянең Һелсинкидән соң икенче зур шәһәре. Тампере (Таммерфорс) Тампере эреләр рәтеннән саналса да, биредә нибары 200 мең кеше яши.
Тампере илнең көньягында, ике зур күл арасында урнашкан. Шәһәргә нигез 1775 елны салына. Швеция патшасы Густав биредә сәүдә бистәсен нигезләргә әмер бирә. 1905 елда Таммерфорста Россия социал-демократлар фиркасенең 1нче оештыру корылтае уза. Биредә әле дә В.И. Ленин музее эшли.
Тампере башкаладан ерактарак, пуез белән 2 сәгать барасы. Бу шәһәр зур сәнәгать үзәге булып санала, фабрикалар күплегенә ишәрәләп, Финляндиянең “Манчестер”е дип тә йөртәләр. Шул ук вакытта шәһәрдә яшеллек күп. Тампере илдә тору өчен иң уңайлы шәһәр санала.
Тампере татарлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Укытучы Муаззез апа язган “Тампере Ислам мәхәлләсе: нигезе һәм тарихы” китабы буенча Тамперега татарлар 1890нчы елларда килеп урнашалар. Совет-фин сугышыннан соң басып алынган Выборг татарлары да бирегә килеп урнаша. 1930нчы елларда ел саен Тукай кичәләре оештырыла. 1943 елда мәхәллә пәйда була.
Халык саны[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Ел | 1820 | 1850 | 1876 | 1881 | 1886 | 1889 | 1891 | 1896 | 1900 | 1904 |
| Халык саны | 1 000 |  4 000
|
12 100
|
13 800
|
16 100
|
18 100
|
20 500
|
26 700
|
34 100
|
40 261
|
| Год | 1910 | 1915 | 1926 | 1941 | 1960 | 1970 | 1975 | 1978 | 1980 | 1983 |
| Халык саны | 45 100
|
45 200
|
51 700
|
81 000
|
132 673
|
158 380
|
166 338
|
 165 519
|
166 228
|
167 344
|
| Ел | 1985 | 1987 | 1990 | 1993 | 1995 | 1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
| Халык саны | 169 026
|
170 533
|
172 560
|
176 149
|
182 742
|
186 026
|
188 726
|
191 254
|
193 174
|
195 468
|
| Ел | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
| Халык саны | 200 980
|
204 385
|
206 615
|
209 409
|
209 748
|
211 691
|
213 315
|
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 http://www.infopankki.fi/en/tampere/information-about-tampere
- ↑ http://www.stat.fi/meta/luokitukset/kunta/001-2012/luokitusavain_ks.html
- ↑ Kuntien ja kielisuhdeluokituksen 2024 välinen luokitusavain, Klassificeringsnyckeln mellan kommuner och språklig indelning år 2024, The correspondence table between municipalities and language distribution in 2024 — Статистический центр, 2024.
- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ Kuntien ja seutukuntien vuoden 2024 välinen luokitusavain — Статистический центр.
- ↑ https://www.tampere.fi/ajankohtaista/2023/05/15/kalervo-kummola-valittiin-tampereen-pormestariksi
- ↑ Finland's preliminary population figure was 5,608,218 at the end of February 2024 — Статистический центр.
- ↑ 8,0 8,1 Twin cities — Тампере.
- ↑ https://www.tampere.fi/en/organisation/international-affairs/twin-cities
- ↑ http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/
- ↑ Перелік міст-побратимів м. Києва
- ↑ https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 https://www.stat.fi/org/avoindata/paikkatietoaineistot/kuntapohjaiset_tilastointialueet.html
- ↑ Suomen pinta-ala kunnitain 1.1.2023 — MML.
- ↑ 15,0 15,1 kuntalaisaloite.fi