Kosmologik qızıl taypılma

Космология

Өйрәнелә торган объектлар һәм җәрәяннәр

Галәм Күзәтелә торган галәм Галәмнең эре масштаблы структурасы Реликт нурланыш Кара энергия Кара матдә

Галәм тарихы

Зур Шартлау хронологиясе Галәмнең яше Галактиктикаларның формалашуы

Күзәтелә торган җәрәяннәр

Космологик кызыл тайпылма Галәмнең киңәюе Һаббл кануны Нуклеосинтез

Космологик модельләр

Галәмнең инфляциясе Зур Шартлау Фридман Галәме Киңәймәүче аралык Лямбда-CDM моделе Халәт тигезләмәсе (космология) Чик тыгызлыгы Космологик мәсләк Кайнар галәм моделе

Qızıl taypılma

Kosmologik qızıl taypılma - bar yıraq çığanaqlarnıñ (galaktikalar, kvazarlar) küzätelä torğan nurlanışı yışlıqlarınıñ töşüe.

Bu küreneş çığanaqlarnıñ Galaktikabızdan dinamik yıraqlaşuı belän añlatıla, ber-bersennän yıraqlaşuı Metagalaktikanıñ kinäyüenä kürsätä.

Açılış

1912-1914 yıllarda Vesto Slayfer galaktikalar qızıl taypılmasın aça.

1929 yılda Erwin Habbl yıraq galaktikalar öçen küreneşne aça.

Kosmologik qızıl taypılma Ğomumi Çağıştırmalılıq teoriäse buyınça fäza kinäyüe belän bäyle, Doppler effektı belän butamağız.

Sıltama

• Космология 2022 елның 31 март көнендә архивланган.
• Парадоксы Большого взрыва
• G.A. Tammann, B. Reindl, Cosmic Expansion and Ho: A Retro- and Pro-Spective Note
• G.A. Tammann, The Ups and Downs of the Hubble Constant(ингл.)
• Космологический калькулятор(ингл.)